Quản lý thuế là gì và quy trình quản lý thuế hiệu quả cho doanh nghiệp

Quản lý thuế đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh và đảm bảo doanh nghiệp luôn tuân thủ các quy định pháp luật. Đây không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là một yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động kinh doanh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá khái niệm và quy trình để doanh nghiệp có thể quản lý thuế một cách hiệu quả.

Khái niệm về quản lý thuế

Quản lý thuế là gì?

Quản lý thuế hay Tax management là một nhiệm vụ kinh tế chính trị tổng hợp và tác động đến lợi ích kinh tế chung. Việc nâng cao hiệu quả trong công tác này vừa giúp đảm bảo mục tiêu thu ngân sách Nhà nước, vừa tạo ra những thuận lợi và giảm chi phí cho người nộp thuế. 

Đối với một người làm kế toán thuế, bạn cần đảm nhận rất nhiều công việc như làm việc trực tiếp với cơ quan thuế, kiểm tra, đối chiếu và lập báo cáo thuế dựa trên hoá đơn GTGT. Đây là một nghiệp vụ không thể thiếu trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Xem thêm: Những lưu ý cần thiết cho nghiệp vụ kế toán thuế

Những quy định trong luật quản lý thuế hiện nay

Hiện nay, nội dung và nguyên tắc của luật quản lý thuế chưa có bản cập nhật mới nhất từ Nhà nước. Vì vậy, toàn bộ nguyên tắc sẽ được quy định tại điều khoản của Luật quản lý thuế năm 2019. Cụ thể:

Nội dung luật quản lý thuế

 Nội dung quản lý thuế được quy định cụ thể tại Điều 4 Luật Quản lý thuế 2019 như sau:

• Đăng ký, khai báo, nộp và ấn định thuế theo từng thời kỳ.
• Hoàn, miễn giảm hoặc không thu thuế.
• Các nghiệp vụ liên quan như khoanh vùng, xóa nợ, thu phí phạt hoặc phí chậm nộp, miễn phí phạt / phí chậm nộp hoặc không thu phí, gia hạn thời gian hoặc nộp dần tiền thuế nợ.
• Quản lý thông tin người nộp thuế.
• Quản lý hóa đơn, chứng từ.
• Kiểm tra, thanh tra, thực hiện biện pháp phòng chống, ngăn chặn vi phạm pháp luật.
• Cưỡng chế thi hành quyết định hành chính khi có dấu hiệu lừa đảo trong quản lý thuế.
• Xử phạt vi phạm hành chính.
• Giải quyết khiếu nại và các đơn tố cáo từ cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp.
• Hợp tác quốc tế về thuế.
• Tuyên truyền và thực hiện công tác hỗ trợ người nộp thuế.

Nguyên tắc quản lý thuế

Nguyên tắc quản lý thuế được quy định tại Điều 5 Luật Quản lý thuế 2019 như sau:

• Mọi tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh hay cá nhân đều có nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật.
• Cơ quan quản lý thuế được giao nhiệm vụ quản lý thu và thực hiện công tác thuế theo quy định của Luật quản lý thuế 2019 và quy định khác của pháp luật. Thông tin cần đảm bảo tính công khai, minh bạch, bảo đảm quyền lợi và lợi ích cho người nộp thuế.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân đều có trách nhiệm tham gia công tác quản lý thuế theo quy định.
• Công tác quản lý thuế cần thực hiện cải cách và ứng dụng công nghệ hiện tại. Việc áp dụng các nguyên tắc quản lý thuế theo thông lệ quốc tế bao gồm bản chất hoạt động, giao dịch quyết định nghĩa vụ thuế, quản lý rủi ro và các nguyên tắc khác mà được chấp thuận và phù hợp tại Việt Nam.
• Các biện pháp ưu tiên thực hiện thủ tục thuế đối với hàng hoá xuất – nhập khẩu cần được áp dụng theo quy định của pháp luật về hải quan và quy định của Chính phủ.

Các hành vi bị nghiêm cấm

Theo quy định cụ thể tại Điều 6 Luật Quản lý thuế 2019, các hành vị trong công tác quản lý thuế bị nghiêm cấm như sau:

• Thông đồng hoặc sử dụng quyền hạn để bao che các hành vi chuyển giá, trốn thuế.
• Gây phiền hà và làm nhiễu loạn thông tin người nộp thuế.
• Hành vi chiếm đoạt hoặc sử dụng trái phép tiền nộp thuế.
• Không kê khai hoặc kê khai các khoản thuế cần nộp không đầy đủ, kịp thời, chính xác.
• Cản trở công chức thi hành công vụ quản lý thuế.
• Sử dụng mã số thuế của người khác để lách luật.
• Không xuất hóa đơn theo quy định của pháp luật hoặc sử dụng hóa đơn không hợp pháp.
• Làm sai lệch mục đích sử dụng hoặc có dấu hiệu xâm phạm trái phép, phá hủy hệ thống thông tin người nộp thuế.

Quy trình quản lý thuế hiệu quả cho doanh nghiệp

Để có thể tối ưu hoá quy trình quản lý thuế của doanh nghiệp, bạn cần thực hiện tuần tự theo các bước sau:

Đăng ký thuế

Đăng ký thuế cho doanh nghiệp là một bước quan trọng để tuân thủ các quy định pháp luật và thực hiện nghĩa vụ thuế. Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ doanh nghiệp như giấy chứng nhận ĐKKD hoặc giấy phép đầu tư (bản sao đã công chứng tại cơ quan có thẩm quyền). CMND hoặc thẻ CCCD của người đại diện công ty theo pháp luật. Sau đó, làm đơn đăng ký thuế theo quy định và nộp hồ sơ tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.

Đăng ký thuế là bước đầu của quản lý thuế

Mã số thuế

Mã số thuế (MST) là một mã số duy nhất do cơ quan thuế cấp cho cá nhân, tổ chức, hoặc doanh nghiệp nhằm mục đích quản lý và theo dõi nghĩa vụ thuế của họ. Mã số thuế đóng vai trò quan trọng trong việc xác định danh tính và các giao dịch thuế của đối tượng đăng ký. Nếu sau khi đăng ký mà vẫn không nhận được mã số thuế tức là doanh nghiệp chưa hoàn tất hoặc hồ sơ đã xảy ra vấn đề.

mã số thuế là bước thứ 2 trong quy trình quản lý thuế

Thay đổi thông tin đăng ký thuế

Thay đổi thông tin đăng ký thuế là một quy trình quan trọng để đảm bảo rằng thông tin của bạn hoặc doanh nghiệp luôn chính xác, bạn cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định thông tin cần thay đổi: Bao gồm địa chỉ trụ sở chính, người đại diện theo pháp luật, tên doanh nghiệp trên GPKD, vốn điều lệ, hoặc ngành nghề kinh doanh.
2. Chuẩn bị hồ sơ cần thiết: Giấy tờ chứng minh sự thay đổi (như giấy chứng nhận thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp từ cơ quan đăng ký kinh doanh, các quyết định của hội đồng quản trị, v.v.).
3. Điền đơn đăng ký thay đổi: Điền vào mẫu đơn thay đổi thông tin đăng ký thuế theo quy định của cơ quan thuế địa phương.
4. Nộp hồ sơ thay đổi: Hồ sơ sẽ được tiếp nhận và xử lý tại cơ quan thuế hoặc gửi trực tuyến qua cổng thông tin điện tử.
5. Chờ xét duyệt và nhận kết quả: Cơ quan thuế sẽ xem xét hồ sơ và cấp lại giấy chứng nhận đăng ký thuế với thông tin mới nếu hồ sơ hợp lệ.
6. Cập nhật thông tin: Đảm bảo thông tin mới được cập nhật trong hồ sơ và tài liệu kế toán của doanh nghiệp.

Chấm dứt hiệu lực mã số thuế

Quá trình này diễn ra khi mã số thuế của doanh nghiệp không còn được sử dụng cho các nghĩa vụ và giao dịch liên quan đến thuế. Một số trường sau thì bạn cần làm đơn xin chấm dứt hiệu lực mã số thuế, nếu không doanh nghiệp sẽ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế:

• Giải thể doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp giải thể cần hoàn tất các thủ tục cần thiết với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế.
• Hợp nhất hoặc sáp nhập: Khi doanh nghiệp hợp nhất hoặc sáp nhập vào một doanh nghiệp khác và mã số thuế cũ sẽ không còn hiệu lực.
• Tạm ngừng hoạt động: Khi doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động theo quy định pháp luật và không có kế hoạch khôi phục hoạt động.
• Thanh lý doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp hoàn tất quá trình thanh lý và không còn hoạt động kinh doanh.

Bước số 3 trong quy trình quản lý thuế

Khôi phục mã số thuế

Là quá trình mà một mã số thuế đã bị chấm dứt hiệu lực được khôi phục lại. Đây là một bước quan trọng để đảm bảo rằng doanh nghiệp có thể tiếp tục hoạt động bình thường và thực hiện các nghĩa vụ thuế của mình. Nếu doanh nghiệp sau khi giải thể đã hoạt động lại bình thường mà không khôi phục mã số thuế sẽ tương ứng với việc vi phạm pháp luật về thuế và nhận mức phạt khá cao.

Cơ quan quản lý thuế trực tiếp

Theo Thông tư của Chính phủ, cơ quan thuế quản lý trực tiếp bao gồm:

• Cơ quan thuế quản lý, tiếp nhận và xử lý hồ sơ tại khu vực trụ sở chính của người nộp thuế.
• Cơ quan địa phương nơi người nộp thuế có đơn vị phụ thuộc tại tỉnh khác nhưng vẫn phụ thuộc trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế trên địa bàn;
• Cục Thuế doanh nghiệp lớn thuộc Tổng cục Thuế được thành lập theo quy định tại Quyết định 15/2021/QĐ-TTg;
• Đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương: cơ quan thuế quản lý trực tiếp là cơ quan thuế cấp mã số thuế;
• Đối với cá nhân nhận thừa kế, quà tặng là chứng khoán hoặc phần vốn góp: cơ quan thuế quản lý trực tiếp là đơn vị phát hành MST.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về quản lý thuế hiệu quả cho doanh nghiệp mà Matbao-Invoice muốn mang đến cho bạn. Việc hiểu và thực hiện đầy đủ các quy định về thuế giúp đảm bảo tuân thủ pháp luật, tối ưu hóa chi phí và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.